Người lãnh đạo không chỉ có tâm mà cần phải có tầm (Anthony Dương Văn Hạnh)

NGƯỜI LÃNH ĐẠO, KHÔNG CHỈ CÓ TÂM MÀ CẦN CÓ TẦM

Dương Hạnh,  SVD Noviciate

Nơi tôi sinh ra là một vùng quê nghèo khô cằn sỏi đá; nơi tôi lớn lên quanh năm mưa lũ-hạn hán; nơi tôi trưởng thành là miền đất ôn hòa mát mẻ Đà Thành; nơi tôi hãm mình là thành phố nhộn nhịp người và các phương tiện giao thông... Ở những nơi ấy, mỗi nơi đều có những con người hướng dẫn đồng hành, giúp tôi nên người. Nơi gia đình, tôi có cha mẹ, anh em; nơi học đường, tôi có những người thầy cô tận tâm, tận lực; nơi thị thành tôi đang sống cũng có những người đại diện hướng dẫn tôi. Mỗi nơi một khác, mỗi nơi một môi trường và con người cũng khác nhau. Tôi đang sống trong một môi trường để tự rèn mình, tự đào tạo và từ bỏ mình để mai sau thành người phục vụ cho tha nhân. 

Hôm nay tôi có một vài cảm nhận về nơi tôi đang sống, về phẩm chất của một người lãnh đạo...

Thiết nghĩ, lãnh đạo không phải là người được cất lên, và dùng quyền lực để đàn áp, để chửi rủa. Nhưng lãnh đạo là người được mọi người đề cử, tin tưởng giao nhiệm vụ hướng dẫn một tổ chức, cơ quan hay một nhóm, nhằm hướng dẫn, chỉ đường để cho nhóm ấy phát triển bằng cả một tài điều khiển, bằng cả một tấm lòng và tầm nhìn sâu rộng mà những thành viên trong nhóm chưa nhận ra được.

Nơi tôi đang đi, nhiều vị lãnh đạo khiến tôi tâm phục khẩu phục về cả đức lẫn tài; trái lại cũng có nhiều vị kiến thức chưa được bao nhiêu mà hễ nắm quyền lực lãnh đạo là chỉ huy, là chèn ép; là chửi bởi cấp dưới của mình. Trong khi đó, chả có một tài năng, một phẩm chất gì gọi là "làm lãnh đạo".

Đơn cử như: 

Vị lãnh đạo chuyên đi soi mói, rình rập để bắt lỗi cấp dưới từng chi tiết nhỏ như ăn ra sao; mặc thế nào; quỳ ra sao...

Vị lãnh đạo mà khi có công việc lớn xảy ra, nhân viên cấp dưới tự đưa ra kịch bản, tự lên chương trình, tự làm với nhau đến kiệt sức mà lãnh đạo chỉ luôn cầm điện thoại gọi gọi, chỉ luôn biết chửi bởi mà không một lời động viên cấp dưới làm cho đúng tiến độ.

Vị lãnh đạo nơi đây khi mọi chương trình cấp dưới tự làm với nhau xong, thành công tốt đẹp ngoài tưởng tượng, thì chỉ việc nhận thành quả, nhận lời khen ngợi  từ "Ban quản trị" mà công khó nhọc của anh chị em nhân viên như bị đi vào quên lãng.

Vị lãnh đạo nơi đây, ban đêm dắt xe ra ngoài bằng cổng phụ chứ không dám đi cổng chính một cánh "quang minh chính đại".

Vị lãnh đạo nơi đây ăn nhậu để rồi bổn phận trước tổ chức như: kinh kệ, nguyện gẫm, lễ lạy... thì bỏ bê.

Vị lãnh đạo nơi đây chỉ biết nhận việc từ cấp trên xuống và chèn ép cấp dưới bằng những đòn chửi bởi và bộ mặt luôn luôn hằm hằm sát khí; chứ không biết bênh vực, bảo vệ cấp dưới. Phải chăng chỉ biết  "lấy điểm" điểm cấp trên?

Vậy làm sao để trở thành một vị lãnh đạo tốt?

Đó là một người vừa có tâm vừa phải có tầm.

Người lãnh đạo có tâm là luôn biết nghĩ cho cấp dưới mọi điều tốt nhất, luôn yêu thương, động viên khích lệ tinh thần cho cấp dưới làm việc; biết dịu dàng đôn đốc tất cả một lòng để hoàn thành công việc của tổ chức. Chứ không phải chỉ biết phó mặc cho cấp dưới làm gì thì tự lên chương trình, tự làm với nhau và chỉ biết đứng đó với bộ mặt sát khí, để luôn rình rập chửi bởi anh chị em.

Người lãnh đạo cần có tầm, bởi lãnh đạo "cù lần" thì tổ chức chỉ đi xuống, cấp dưới có làm theo thì cũng chỉ là làm với sự ép buộc, làm vì miếng cơm manh áo chứ không làm vì sự tâm phục khẩu phục tài lãnh đạo của cấp trên. Nếu người lãnh đạo không có tầm nhìn thì mọi việc chẳng bao giờ mang lại hữu ích cho tổ chức mà chỉ phá hoại tổ chức mà thôi. Tầm nhìn ở đây không đâu xa là kế hoạch làm việc, là đích đến của một chương trình, là thành quả nhắm đến đối tượng như thế nào... chứ không phải cứ nhắm mắt làm đi, và đến đâu thì đến, "hở" ở đâu thì thêm, thì chắp vá chỗ đó vv.

Làm sao để lãnh đạo cho tốt? Đó là người luôn đi đầu trong mọi công tác, làm gương mẫu cho cấp dưới noi theo, chứ không đứng chỉ tay năm ngón. Đức Giáo Hoàng Phanxicô trong tông huấn Niềm Vui Tin Mừng có nói: "Ngày nay người ta cần chứng nhân hơn là thầy dạy". Vậy người lãnh đạo cũng cần có phẩm chất đó. Chiếu theo chiều kích này, người lãnh đạo phải lấy tình yêu mà dịu dàng khuyên bảo; lấy đắc nhân tâm mà đối nhân xử thế; lấy việc làm của mình để làm mẫu gương phản chiếu cho anh chị em noi theo để thực hành. 

Nếu người lãnh đạo luôn dùng quyền lực để ép cấp dưới phải làm cái này, phải làm cái kia theo lệnh cấp trên đưa xuống mà không nghĩ đến anh chị em thì hỏng. Phải chăng có được sự vâng nghe thì cũng chỉ là trong gượng ép. 

Khi anh chị em mệt mỏi, đã không một lời động viên, hỏi han mà còn cáu gắt, nạt nộ họ: "giờ này còn ngủ hả? giờ này không làm việc hả? giờ này mà giờ ăn hả? giờ này còn nằm hả? (dưới thời ông "hói" Triết 2,SDD 2017) vv... Như thế thì thật sự thất bại nếu không dám nói là dần dần nên đồi bại, tồi tàn cho một triều đại lãnh đạo!

Thật vậy, để làm một vị lãnh đạo không hề đơn giản! Tôi đang sống trong môi trường nghiêm nhặt thật là tốt, nhưng cũng phải đối mặt dưới một triều đại lãnh đạo không có tâm mà còn chẳng có tầm. Suốt ngày đối mặt với bộ mặt sát khí và chịu nghe những đòn chửi vô nghĩa. Nhiều khi anh chị em nhân viên chúng tôi cũng nhắc thầm nhau: "đường đường là một người học triết, một đàn anh đi trước mà phát ngôn những câu nói ngỡ ngẩn, vô căn cứ". Thật đáng buồn! Tôi nghe anh chị em cùng cấp kể lại rằng, một ngày lễ bổn mạng gần đến, lúc chuẩn bị thì ông ta nói: "Anh em treo bảng cổng chào này sai, không đúng. Phải là: 'Hân hoan chào mừng quý Cha, quý Tu sĩ, và quý Khách' chứ không phải là 'hân hoan chào đón quý Cha, quý Tu sĩ, và quý Khách". Khi tôi nghe như vậy, tôi nhức nhói trong lòng. Tại sao lại có người vừa kém tài, kém đức thế mà vẫn được cất làm lãnh đạo? Phải chăng... 
=================================================
*******************************************************
Post in: lãnh đạo, người lãnh đạo, lanh dao, nguoi lanh dao, có tâm, có tầm.

Xin mọi người đăng ký Kênh để thoi dõi những kiến thức hay, bổ ích được chia sẻ tại đây nhé:

Ngày ấy Ngài thử thách con (Thơ) - Anthony Dương Văn Hạnh

NGÀY ẤY NGÀI THỬ THÁCH CON

(Anthony Dương Hạnh, Vie)

Dòng đời sao lắm bon chen

Ngược xuôi dong duỗi lắm phen đi tìm

Gian trần tạm bợ tìm chi...?

Miếng cơm manh áo tình si sớm tàn.

Đã quyết dứt bỏ thế gian

Bước đi theo Chúa, trần gian khỏi cần!

Xin tha hết  lỗi hết lầm

Cứu mau ôi Chúa! khỏi phần nhuốc nhơ

Tìm về hồn một trẻ thơ

Lòng con không chút vấn vơ tư tình

Một lòng theo Chúa thật tình

Quyết tâm sống trọn cuộc tình hiến dâng

Hầu mưu ích cả nhân trần

Một ngày cùng Chúa hưởng phần phúc vinh.

(Nha Trang city, 08/11/2013)

Nhà đào tạo- Lời nói phải đi đôi với việc làm (Anthony Dương Văn Hạnh)

NHÀ ĐÀO TẠO

 LỜI NÓI PHẢI ĐI ĐÔI VỚI VIỆC LÀM

        (Anthony Dương Văn Hạnh)

Nhiều khi trong cuộc đời, có kẻ chỉ biết lắm miệng, việc gì cũng nói-cũng xen vào mà chẳng chịu bắt tay vào làm. May chăng chỉ được cái miệng thì giỏi. Cố nhân từng nói: “khoảng cách từ cái miệng đến tay tuy gần nhưng xa vời vợi”. Nói là một chuyện, còn làm hay không lại là chuyện khác.

          Trong cuộc sống hiện tại, có một nghịch lý đó là nói mà không làm, hay nói một đàng làm một nẻo- điều mà quốc tế vẫn sợ nơi người dân Việt. Trong phạm vi luận bàn hôm nay, tôi xin nói về nhà đào tạo trong đời sống tu trì.

          Cụ thể là: Việc trốn tránh công việc, chọn phần tốt về mình; miệng nói nhiều mà làm chẳng bao nhiêu. Trong khi đó chỉ biết lên án, soi mói, chỉ trích, dạy đời người khác.

         Trước hết, nhà đào tạo là ai? Đó là những người được cất nhắc để hướng dẫn, bảo ban, dạy dỗ thế hệ đi sau nên người hoàn thiện.

        Làm một vị đào tạo- người hướng dẫn mà chỉ biết nhìn một cách phiến diện và không chịu “mở” để đón nhận những cái mới, thể hiện: Đường đường là một người đã học triết học mà phát ngôn những câu nói ngu xuẩn, đánh giá người khác là “thiếu tôn nghiêm, thiếu nhân bản, làm việc như để cho có lệ”. Với lí do chỉ vì người anh em đi vào Nhà nguyện mà không chịu quỳ xuống, thay vào đó là ngồi ngay vào ghế và gác chân lên chỗ nệm quỳ.

          Tôi thử hỏi, tại sao lại đánh giá ngu xuẩn và phiến diện như vậy? Tôi cho rằng:

         Thứ nhất, Nhà nguyện đó có đặt Mình Thánh Chúa không? Nếu không đặt thì không có Thánh Thể hiện diện, nhưng Bàn thờ vẫn luôn là trung tâm điểm.

         Thứ hai, Chúa ở khắp mọi nơi thông biết mọi sự, Ngài ở cả trong phòng ngủ, phòng tắm, nơi học tập, nơi vườn tược vv; Ngài sẵn sàng nghe bạn tâm sự dù bạn đứng, nằm, ngồi hay quỳ.

         Thứ ba, từng cử chỉ như quỳ-ngồi-đứng đều thể hiện sắc thái, ý nghĩa riêng của nó. (Quỳ thể hiện sự khiêm tốn, tâm tình sám hối’; ngồi thể hiện trạng thái bình an của đương sự, đang ngồi tâm sự với Chúa; đứng thể hiện sự hân hoan, tung hô, ca tụng). Tuy nhiên, đừng chỉ nhìn cử chỉ bên ngoài mà cho rằng đó là một người đạo đức… Trong lòng người đó thế nào chỉ có mình Chúa mới biết được, “không ai có quyền xét đoán người khác, mà chỉ có một mình Đấng ra lề luật xét xử mà thôi”. Đức Giêsu nói: “Anh em đừng xét đoán, để khỏi bị Thiên Chúa xét đoán, vì anh em xét đoán thế nào, thì anh em cũng sẽ bị Thiên Chúa xét đoán như vậy; và anh em đong đấu nào, thì Thiên Chúa cũng sẽ đong đấu ấy cho anh em”.

          Vậy, tại sao lại đánh giá người anh em không có hoặc thiếu nhân bản chỉ vì hành động vào Nhà nguyện không quỳ? Tôi đặt lại vấn đề, người hướng dẫn thiếu nhân bản, thiếu hiểu biết hay chúng tôi là người thiếu hiểu biết?

          Thứ năm, ở các nước Tây phương, Linh mục dâng lễ nhiều khi người ta chỉ mang mỗi cái dây các phép; giáo dân tham dự Thánh lễ chỉ mặc quần sooc. Như thế, các vị cũng nhìn và cho rằng họ thiếu nhân bản, thiếu tôn nghiêm trong Phụng vụ sao? Hay là các vị đang thiếu hiểu biết về các nền văn hóa của họ? Tại sao không nhìn nhận sự khác biệt về phong tục, về văn hóa vùng miền, sắc tộc mà chỉ đánh giá dưới não trạng “cổ lỗ sĩ” của một người dân theo phong tục Việt Nam? Thiên Chúa chúng ta có đi chấp những hành động như vậy hay không? Ngài từng nói: “ Ta muốn lòng nhân chứ đâu cần lễ tế” (Mt 9, 13). Phải chăng các vị đào tạo đang nhìn dưới con mắt của một Pharisêu giả hình, chỉ ưa hình thức, chỉ biết lên án anh em? Đức Giêsu cũng từng dạy: “Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của mình thì lại không để ý tới? Sao anh lại nói với người anh em: “Hãy để tôi lấy cái rác ra khỏi mắt bạn”, trong khi có cả một cái xà trong con mắt anh? Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt anh trước đã, rồi anh sẽ thấy rõ, để lấy cái rác ra khỏi mắt người anh em” (Mt 7, 4-5).

          Điểm tiếp theo, làm một vị đào tạo, người hướng dẫn phải là một người anh. Mà người anh thì phải làm gương sáng cho đàn em noi theo chứ đừng làm gương tối. Gương sáng là phản chiếu của một người có đời sống trưởng thành về nhân bản, về cách nói năng, cử xử. Làm sao để có ái đầu óc điều hành chứ đừng lạm dụng quyền lực. Nếu nhà đào tạo chỉ biết dùng quyền để áp đặt, để đòi buộc những người được đào tạo phải thi hành ý muốn chủ quan của mình, nhằm thỏa mãn lòng dục- được vị nể, được ca tụng, được nịnh hót, để người ta biết mình là người có quyền; mà không biết dùng đầu óc để dìu dắt, hướng dẫn cho thấu tình đạt lý để người anh em tự trưởng thành, khâm phục về tài lãnh đạo hay đời sống của minh thì thật sự đã sai lầm. 
          Sai lầm thứ nhất, vì trong bối cảnh dân trí ngày càng lên cao, hiểu biết rộng mà chỉ biết đào tạo theo kiểu ngu dân, theo chính sách đàn áp của cộng sản vẫn làm (các vụ đàn áp tôn giáo ở Đan Viện Thiên An-Huế; Kon Cuông-Nghệ An; Thái Hà-Hà Nội; Tam Tòa- Đà Nẵng mà báo chí vẫn đưa tin rộng rãi những năm gần đây); hay chỉ đào tạo theo kiểu chế độ phong kiến thời xưa thì sai lại càng sai. 
          Sai lầm tiếp theo, các vị đang đào tạo những người tri thức trở thành người vừa giàu tri thức vừa giàu nhân cách, chứ không phải đào tạo một đứa trẻ lên ba (bạ đâu nói đó, gặp trái ý là quát nạt, lạm quyền chèn ép). Đó cũng là sai lầm, đào tạo thiếu hiểu biết, thiếu khoa học.

          Nếu các vị chỉ biết đào tạo một người trưởng thành bằng cách ép cho họ phải “nín thở qua cầu rút ván” thì dễ. Còn các vị đào tạo một người vừa “tâm phục, khẩu phục” mình, vừa tự lớn lên, tự trưởng thành nhận ra khuyết điểm mà sửa đổi cho hoàn thiện. Ấy mới là nhà đào tạo giỏi, và thật sự đáng nói.

          Làm sao để là một nhà đào tạo tốt? Đó là người dám nói, dám làm; quyết định, cương quyết, dẫn đầu làm gương sáng cho em út noi theo. Đó là người không sợ cấp trên chỉ trích vì “làm không được việc”; sẵn sàng chịu mọi rủi ro do mình quyết định cho em út thực hiện. Nhà đào tạo tốt phải là người không tìm cách làm việc để lấy điểm, lấy lòng cấp trên, nhằm “thăng quan tiến chức”. Những người như vậy chỉ là những nhà đào tạo tồi!

          Người đào tạo là nhà giáo dục, không phải ai cũng làm đào tạo được. Làm một nhà đào tạo, hướng dẫn phải biết dùng cái đầu chứ đừng dùng đến quyền lực quá. Nếu ai chỉ biết thu tích về cho mình bằng các việc làm khuếch trương lấy điểm cấp trên thì thật sự không nên làm đào tạo. Như thế sẽ làm hỏng thế hệ trẻ tương lai. Nếu ai hèn nhát, sợ sệt, không dám quyết định, cũng không dám đương đầu chịu trách nhiệm, hệ quả rủi ro; hoặc chỉ biết nói, lên án mà không chịu làm gương cho người khác noi theo thì cũng đừng nên làm đào tạo. Ước mong rằng bạn cũng như tôi có được nhận định đúng cho hướng đi của mình, chọn đúng công việc, phận vụ theo khả năng có thể. Tất cả vì thế hệ tương lai, vì danh tiếng và sự tồn vong của tổ chức của mình.

Chính Chúa chọn con- Sáng tác: Hồng Bính

CHÍNH CHÚA CHỌN CON

(Một sáng tác đặc sắc, đầy ý nghĩa mà Hồng Bính viết tặng con gái- Sr. Maria Bích Nga, nhân ngày Vĩnh khấn 16/06/2016)

 Xin chia sẻ đến độc giả vì quá tuyệt vời!

Xin mọi người đăng ký Kênh để thoi dõi những kiến thức hay, bổ ích được chia sẻ tại đây nhé: